Nikodem Franciszek Kossakowski
(około 1556 - 1609)
syn Wawrzyńca i Elżbiety z Piszczat, żonaty z Felicjanną z Wołłowiczów, gwardzista przyboczny królewski 1585, cześnik łomżyński i stolnik królewski 1598, starosta łomżyński 1605, uczestnik walk za Stefana Batorego i Zygmunta III, pułkownik w bitwie pod Kircholmem 1605, poseł do chana tatarskiego i kozaków, otrzymał w dzierżawie Kupiski ze starostwa łomżyńskiego 1608. Zmarł 1609 lub 1611.
Herb: Ślepowron
nagrobek
Na cokole z tablicą inskrypcyjną postać zmarłego leżąca w niszy na pochyłej płycie, nad nim płaskorzeźbione skrzyżowany miecz i szabla oraz szyszak husarski. Powyżej rozbudowane zwieńczenie z kartuszem z herbem Ślepowron, ujętym przez płaczące putta i ukoronowanym uskrzydloną czaszką. Całość flankują spływy wolutowe i obeliski. Zmarły w pozie sansovinowskiej, w zbroi płytowej; krótka fryzura, broda i wąsy. Głowa wsparta na prawej ręce spoczywającej na poduszce, lewa wyciągnięta wzdłuż ciała. Poniżej tablica z inskrypcją: Pytasz się czyje kości ten kamień skrywa. / Nikodem Kossakowski pokoju zażywa, / Wiek młody swój strawiwszy z muzami wdzięcznemi, / Przez lat trzydzieści i trzy dwory królewskiemi / Bawił się z wielką cnotą, poselstwa sprawując, / Od Królów, i Ojczyzny wiary dotrzymując, / Na sejmie tysiąc i sześćset jedenastego / Roku, w ziemię oddaje co jest śmiertelnego. / Łomżyńskie i Ostrowskie starostwo ponosił, / Sprawiedliwość z ludzkością każdy jego głosił. / Temu żona żałośna ten grób postawiła, / Zacna Wołłowiczówna płaczem napoiła: / Nie zmarłeś, ale żyjesz w przezacnych dziateczkach, / W synu i w córkach, jednakże w rajskich kwiateczkach / Posthum prawda syn twój naśladowca. / Żyj tedy w niebie czekaj tam twego potomka, / A nas przed Bogiem donieść wiecznego ratunku.
1611
marmur
wymiary nieustalone
Polska, Łomża
katedra św. Michała Archanioła
Ostatnia modyfikacja: 12.08.2025
Literatura:
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. Seria nowa (KZS SN), IX, 1, s. 26.
Polski Słownik Biograficzny (PSB), t. 1-, 1935-, XIV, s. 283-284.
M. Wardzyński, Rzeźbiarsko-kamieniarska rodzina Venosta vel Venesta, Venusta i jej działalność w 1. połowie XVII wieku w Chęcinach, "Biuletyn Historii Sztuki", 2014, t. 76, nr 3, s. 403-474.
Opracował: Agnieszka Skrodzka
Cytowanie:
Materiały do korpusu portretu staropolskiego, katalog on-line, data publikacji 27.07.2021, strona http://portretstaropolski.uksw.edu.pl/katalog/nikodem-franciszek-kossakowski,1357, data dostępu 26.08.2025
